Το οξύ stress που θα αισθανθούμε όταν ερχόμαστε αντιμέτωποι με απρόβλεπτες καταστάσεις ή κάποιο κίνδυνο όπως μια συνέντευξη για μια δουλειά, το πάτημα των φρένων για να αποφύγουμε ένα ατύχημα, η πτώση με αλεξίπτω
το από ένα αεροπλάνο, στη πραγματικότητα μειώνει την επιθυμία μας για φαγητό λόγω της απελευθέρωσης αδρεναλίνης. Όταν όμως το άγχος παραμένει για καιρό (λόγω της έντονης πίεσης στη δουλειά, έντονοι ρυθμοί ζωής κτλ) τότε τα πράγματα αλλάζουν.
Αναφερόμαστε στο χρόνιο stress.
Στο χρόνιο stress τα αυξημένα επίπεδα κορτιζόλης ευνοούν την συσσώρευση λίπους στη κοιλιά (κεντρική παχυσαρκία) η οποία σχετίζεται με αυξημένο κίνδυνο ανάπτυξης διαβήτη τύπου ΙΙ, καρδιαγγειακών και ορισμένων καρκίνων του μαστού. Επίσης, το χρόνιο stress μειώνει τα επίπεδα της ορμόνης λεπτίνη (που προάγει τον κορεσμό) ενώ αυξάνει την ορμόνη γκρελίνη (που αυξάνει την όρεξη).
Το χρόνιο stress δημιουργεί μεγάλη ζήτηση στο σώμα για οξυγόνο, ενέργεια και θρεπτικά συστατικά για αυτό και οι άνθρωποι πολύ συχνά στρέφονται σε τρόφιμα επεξεργασμένα, υψηλής περιεκτικότητας σε ζάχαρη και ανθυγιεινά λιπαρά. Τα άτομα με άγχος στερούνται χρόνου και κινήτρου να ετοιμάσουν θρεπτικά και ισορροπημένα γεύματα ή παραλείπουν πολλά γεύματα μέσα στην ημέρα.
Η διαταραχή του ύπνου που προκαλείται επίσης από το stress, οδηγεί σε έντονη κόπωση μέσα στην ημέρα με αποτέλεσμα τα άτομα να προσπαθούν να την αντιμετωπίσουν με υψηλές δόσεις καφεΐνης και κατανάλωση γρήγορων ανθυγιεινών σνακ.
Το χρόνιο stress μας φέρνει πιο κοντά στην άκρη ενός γκρεμού και οι γενετικές μας προδιαθέσεις μπορούν να οδηγήσουν στη πτώση. Για παράδειγμα αν κάποιος έχει οικογενειακό ιστορικό καρδιαγγειακών παθήσεων ή υψηλής πίεσης τότε το χρόνιο άγχος μπορεί να αποτελέσει το διακόπτη που ενεργοποιεί αυτά τα προβλήματα. Όπως αναφέραμε τα επινεφρίδια απελευθερώνουν μια ορμόνη που ονομάζεται κορτιζόλη και οδηγεί στην αυξημένη επιθυμία για φαγητό. Και πιο συγκεκριμένα για τρόφιμα πλούσια σε ζάχαρη ή /και λίπος, τα λεγόμενα “comfort foods” όπως σοκολάτες, παγωτά, τηγανητές πατάτες , αναψυκτικά, πατατάκια ή φαγητά που έχουμε συνδέσει με το αίσθημα ασφάλειας & άμεσης ικανοποίησης.
Αναζητάμε έτσι το συναισθηματικό φαγητό και την απόλαυσή του, όχι για να χορτάσουμε την πείνα μας αλλά τα συναισθήματα μας.
Τα comfort foods αναστέλλουν τις δραστηριότητες του εγκεφάλου που σχετίζονται με το stress, αλλά όλο αυτό είναι ΠΡΟΣΩΡΙΝΟ. Αρχικά μπορεί να νιώθουμε ικανοποίηση αλλά μετά την απότομη αύξηση της γλυκόζης στο αίμα νιώθουμε πάλι ληθαργικοί και πεινασμένοι. Η ζάχαρη διεγείρει το σύστημα ανταμοιβής εγκεφάλου σε παρόμοιο βαθμό όπως κάνουν οι ναρκωτικές ουσίες. Και οι περισσότερες μελέτες δείχνουν πως όταν μια συμπεριφορά ανταμείβεται είναι πολύ πιθανό να επαναληφθεί.
Healthy comfort eating
Σε αυτήν την περίπτωση αναφερόμαστε στη μείωση του stress μέσω της πρόσληψης του αμινοξέος τρυπτοφάνη από συγκεκριμένα τρόφιμα, το οποίο βοηθάει στην παραγωγή της σεροτονίνης (ορμόνης της ευτυχίας). Η σεροτονίνη ως νευροδιαβιβαστής μεταφέρει το αίσθημα της πληρότητας & του κορεσμού όταν τρώμε, μειώνοντας τη συναισθηματική υπερφαγία.
Τρόφιμα πλούσια σε τρυπτοφάνη: γάλα, κοτόπουλο, γαλοπούλα, μπανάνα, αρνί, μοσχάρι, χοιρινό, σπόροι και ξηροί καρποί (σπόροι κολοκύθας, σπόροι chia, ηλιόσποροι κτλ), βρώμη, προϊόντα σόγιας, σοκολάτα υγείας, τυρί ( μοτσαρέλα, παρμεζάνα).
Τι θα λέγατε λοιπόν για ένα ωραιότατο smoothie με γάλα, βρώμη, μπανάνα και σπόρους κολοκύθας!;
Σημαντικό: Επίσης υπάρχει κάτι που ονομάζεται αιματοεγκεφαλικός φραγμός, ένα προστατευτικό περίβλημα γύρω από τον εγκέφαλο που ελέγχει τι εισέρχεται. Για να διαπεράσει ευκολότερα η τρυπτοφάνη αυτόν το φραγμό, προτείνεται η ταυτόχρονη κατανάλωση υδατανθράκων όπως φρούτα, ψωμί, ζυμαρικά, πατάτα, βρώμη, ρύζι, κινόα, όσπρια κτλ
